Hội thảo dự phòng lây nhiễm HIV và tạo cầu cho PREP

TS Lê Minh Hữu – Trưởng Khoa Y tế công cộng, Trường Đại học Y Dược Cần Thơ phát biểu

Phát biểu tại Hội thảo, TS Lê Minh Hữu – Trưởng Khoa Y tế công cộng, Trường Đại học Y Dược Cần Thơ nhấn mạnh: Hội thảo nhằm mục tiêu nâng cao nhận thức và kiến thức về dự phòng HIV, thúc đẩy sự phối hợp giữa ngành y tế và ngành giáo dục. Đồng thời, phát huy vai trò của các nhóm cộng đồng (CBO) với thành phần cốt lõi là thanh niên, sinh viên trong công tác truyền thông phòng, chống HIV/AIDS. Thông qua hoạt động thiết thực này, các bạn sinh viên sẽ không chỉ là người tiếp nhận kiến thức mà còn là những “đại sứ truyền thông” tích cực trong cộng đồng, góp phần vào mục tiêu quốc gia chấm dứt đại dịch HIV/AIDS vào năm 2030.

HIV/AIDS vẫn đang là một trong những thách thức y tế cộng đồng hàng đầu trên thế giới và tại Việt Nam. Trong bối cảnh đó, dự phòng trước phơi nhiễm HIV, hay còn gọi là PrEP, đã được minh chứng là một trong những biện pháp hiệu quả nhất trong việc giảm nguy cơ lây nhiễm HIV. Tuy nhiên, việc tiếp cận PrEP vẫn còn nhiều rào cản, đặc biệt là trong nhóm thanh niên và sinh viên – những đối tượng có nguy cơ nhưng lại thường thiếu thông tin hoặc chưa được tiếp cận dịch vụ một cách đầy đủ.

ThS Đoàn Thị Kim Phượng - Phó trưởng Khoa Phòng chống HIV/AIDS, CDC Cần Thơ đã giới thiệu các dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS, tư vấn xét nghiệm HIV, các can thiệp giảm tác hại, điều trị ARV

Theo ThS Đoàn Thị Kim Phượng - Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố Cần Thơ, tính đến ngày 31/3/2025, thành phố đã ghi nhận tổng cộng 8.771 ca nhiễm HIV. Nam giới chủ yếu lây truyền qua quan hệ tình dục không an toàn, tập trung ở nhóm trẻ (15-29 tuổi). Nhóm quan hệ đồng giới nam (MSM) là nhóm có tỷ lệ nhiễm HIV và phát hiện nhiễm HIV cao nhất, đặc biệt là MSM trẻ. Nhóm nghề nghiệp học sinh/sinh viên, công nhân, lao động tự do,…. Trong đó 60% là nam giới. Những con số này phản ánh rõ nét sự cần thiết của các chương trình can thiệp mạnh mẽ, có chiều sâu.

Hiệt tại, Cần Thơ hiện có 7 phòng điều trị, với số lượng trên 5.000 người nhiễm HIV. Các sáng kiến và mô hình truyền thông được đánh giá mang lại hiệu quả tốt bao gồm: Mô hình Đội Tiếp cận viên phòng, chống HIV/AIDS triển khai tại các trường đại học, cao đẳng với sự quản lý điều hành trực tiếp từ Đoàn Thanh niên/Phòng công tác sinh viên; Mô hình Câu lạc bộ  tại các trường, với nhiều hoạt động truyền thông liên quan đến HIV/AIDS.

Bên cạnh đó, các hoạt động trong lĩnh vực giảm thiểu số người nhiễm HIV tại Cần Thơ có hiệu quả cao phần lớn đến từ sự huy động tham gia của các nhóm cộng đồng (CBO), từng bước mở rộng và phát triển các CBO. Hiện nay trên địa bàn thành phố có 05 nhóm CBO nổi bật: Glink, S Đỏ, Tình Cờ, VTC Team và Phương Nam.

Các CBO đóng vai trò cầu nối thiết yếu giữa dịch vụ y tế và nhóm nguy cơ, nhờ ưu thế tiếp cận thân thiện, tư vấn gần gũi và sử dụng hiệu quả mạng xã hội để lan tỏa thông điệp. Mô hình kết hợp giữa các phòng khám công lập, tư nhân và phòng khám thân thiện cũng giúp mở rộng cơ hội tiếp cận PrEP – biện pháp dự phòng trước phơi nhiễm HIV đã được chứng minh hiệu quả cao trong phòng lây nhiễm HIV.

Thông tin từ CDC Cần Thơ cho biết, tại Việt Nam, kể từ ca nhiễm đầu tiên được phát hiện năm 1990 tại thành phố Hồ Chí Minh, ước tính hiện nay có khoảng 267.000 người đang sống chung với HIV. Đến nay, đã có 100% số tỉnh, thành phố báo cáo có người nhiễm HIV/AIDS. Mỗi năm có hơn 13.000 trường hợp phát hiện mới. Trong đó, 50% là những người trẻ dưới 29 tuổi. Nhóm nam quan hệ tình dục đồng tính đang được cảnh báo là đối tượng nhiễm HIV chủ yếu ở Việt Nam hiện nay.