Nhà giáo Trần Đỗ Hùng và hành trình thắp lửa đam mê cho nhiều thế hệ thầy thuốc

Với GS.TS Trần Đỗ Hùng, được đứng trên bục giảng, được làm việc đúng lĩnh vực mình yêu thích, là một may mắn lớn. Nhưng động lực lớn nhất để người thầy không ngừng học hỏi, không ngừng phấn đấu, lại đến từ chính những người học trò. "Mỗi ngày, tôi  luôn cảm ơn các bạn sinh viên, học viên - những người mà khi đứng trước họ, tôi luôn tự nhắc rằng phải cố gắng học tập và làm việc để bản thân ngày một tốt hơn". Đó kim chỉ nam cho một sự nghiệp gần bốn thập kỷ "Trồng người" trong một lĩnh vực đặc biệt, lĩnh vực liên quan trực tiếp đến sức khỏe và sinh mệnh con người.

Phải có 'Tâm' mới trở thành thầy thuốc giỏi

Sinh ra trên mảnh đất Cờ Đỏ (Cần Thơ) giàu truyền thống cách mạng, tinh thần vươn lên đã sớm được tôi luyện trong con người Trần Đỗ Hùng. Tốt nghiệp Bác sĩ Đa khoa chuyên ngành Vi sinh tại trường năm 1986, suốt 37 năm qua, nhà giáo này đã kinh qua hầu hết các vị trí công tác tại Trường Đại học Cần Thơ và Trường Đại học Y Dược Cần Thơ: từ giảng viên, cán bộ quản lý giáo dục, Trưởng Bộ môn Vi sinh, Trưởng Bộ môn Xét nghiệm, Phó Trưởng Khoa, phụ trách Khoa, đến Bí thư Chi bộ, Bí thư Đảng bộ bộ phận.

Ở bất kỳ cương vị nào, GS.TS Trần Đỗ Hùng cũng tâm niệm, thành công của người thầy không chỉ nằm ở tri thức, mà còn ở ngọn lửa được giữ cháy trong từng thế hệ học trò. Triết lý giảng dạy của thầy rất rõ ràng: bên cạnh kiến thức, người thầy phải truyền được niềm tin, nhân cách và đạo đức nghề nghiệp. Thầy luôn giáo dục học trò rằng "Phải có 'tâm' mới trở thành thầy thuốc giỏi".

Người thầy này không chỉ trao cho học trò "Chiếc chìa khóa tri thức", mà còn tâm huyết giúp các em "Tìm được cách mở cánh cửa tương lai của chính mình". Niềm hạnh phúc của một nhà giáo, với thầy, đôi khi thật giản dị. Đó là khi thấy rõ ánh mắt sáng lên của sinh viên khi hiểu được một bài khó, hay khi các em lần đầu tiên tự tay làm thành công một xét nghiệm. Chính những khoảnh khắc ấy, như thầy chia sẻ, đã tiếp thêm sức mạnh để thầy tiếp tục hành trình giảng dạy và nghiên cứu.

Tâm niệm ấy không chỉ được thể hiện trên bục giảng, mà còn lan tỏa trong vai trò nhà quản lý. GS.TS Trần Đỗ Hùng được đồng nghiệp biết đến là người sâu sát, gần gũi, đồng cảm, luôn nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của cán bộ viên chức. Thầy chủ động tham mưu với Ban giám hiệu nhiều biện pháp sáng tạo, linh hoạt để đổi mới phương pháp quản lý, nâng cao chất lượng dạy học. Một trong những ưu tiên hàng đầu của thầy là chăm lo xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên thông qua việc tổ chức các hội thảo về đổi mới phương pháp giảng dạy, các buổi tập huấn, thao giảng, sinh hoạt tổ nhóm chuyên môn.

Thầy Hùng hiểu rằng, muốn có trò giỏi, trước hết phải có thầy tâm huyết và vững vàng. Nhờ xây dựng được khối đoàn kết, nhất trí và sự phối hợp nhịp nhàng, chất lượng đào tạo của khoa nơi thầy công tác không ngừng được nâng cao, thể hiện qua tỷ lệ sinh viên có việc làm sau tốt nghiệp ngành cử nhân xét nghiệm và điều dưỡng luôn đạt mức cao, uy tín của Khoa và vị thế của trường ngày càng được khẳng định.

Người đi xây "Móng" và chinh phục những "Pháo đài" khoa học

Tâm huyết với chuyên ngành Vi sinh, GS.TS Trần Đỗ Hùng là một trong những thầy cô đặt nền móng và phát triển ngành Xét nghiệm Y học tại Trường Đại học Y Dược Cần Thơ. Nhận thấy nhu cầu cấp thiết của xã hội, thầy đã chủ trì Đề án mở ngành Cử nhân Xét nghiệm, tuyển sinh khóa đầu tiên vào năm 2010.

Không dừng lại ở đó, với tầm nhìn xa, vị "Thuyền trưởng" của khoa tiếp tục dẫn dắt xây dựng hệ đào tạo sau đại học. Thầy chủ trì Đề án mở mã Thạc sĩ ngành Xét nghiệm (tuyển sinh năm 2018) và tiếp tục chủ trì Đề án mở mã ngành Tiến sĩ Xét nghiệm. Đây là những bước đi chiến lược, giúp hoàn thiện hệ thống đào tạo nhân lực xét nghiệm y học chất lượng cao cho khu vực Đồng bằng sông Cửu Long và cả nước. Năm 2021, chương trình đào tạo chính quy trình độ đại học ngành Xét nghiệm Y học, dưới sự chịu trách nhiệm chính của thầy, đã vinh dự nhận Giấy chứng nhận kiểm định chất lượng chương trình đào tạo.

Song song với nhiệm vụ giáo dục và quản lý, ngọn lửa đam mê còn đưa nhà khoa học Trần Đỗ Hùng đến với công tác nghiên cứu. Thầy quan niệm, nghiên cứu phải "Gắn tri thức với thực tiễn", mỗi đề tài không chỉ là những con số thống kê khô khan mà phải là giải pháp cụ thể cho người bệnh và cho xã hội. Hướng nghiên cứu chủ đạo mà thầy theo đuổi là Vi sinh y học, đặc biệt tập trung vào vấn đề "nóng" của y tế toàn cầu: tình hình đề kháng kháng sinh, đi sâu ở mức độ định tính, định lượng và giải trình gen kháng thuốc của vi khuẩn.

GS.TS Trần Đỗ Hùng trình bày tham luận tại Hội nghị Điển hình tiên tiến giai đoạn 2020 – 2025 của Trường Đại học Y Dược Cần Thơ

GS.TS Trần Đỗ Hùng đã chủ nhiệm 1 đề tài cấp Bộ, 1 đề tài cấp tỉnh và 8 đề tài cấp cơ sở. Tên của thầy xuất hiện trong 92 bài báo khoa học trong nước và 25 bài báo quốc tế uy tín. Chủ biên và đồng chủ biên của 8 đầu sách giảng dạy quan trọng, gồm 4 sách trình độ đại học (Vi sinh y học, Xét nghiệm cơ bản, Kiểm tra chất lượng xét nghiệm, Kiểm soát nhiễm khuẩn bệnh viện) và 4 sách trình độ sau đại học (Công nghệ sinh học trong y học, An toàn phòng xét nghiệm, Thiết bị phòng xét nghiệm, Tổ chức và quản lý chất lượng phòng xét nghiệm). Ngoài ra, thầy còn chủ biên 4 sách chuyên khảo có giá trị cao: Tế bào dòng chảy, Giải trình gen thế hệ mới, Những kỹ thuật hiện đại trong chuẩn đoán nhiễm trùng và Kháng kháng sinh trong nhiễm khuẩn.

Uy tín khoa học của nhà nghiên cứu này còn vươn tầm quốc tế khi thầy tham gia phản biện cho nhiều tạp chí khoa học danh tiếng thế giới như Journal of the American College of Cardiology (với chỉ số IF: 20,589), PLoS ONE (IF: 2,740), BMC Public Health (IF: 2,521)....

Các công trình của GS.TS Trần Đỗ Hùng luôn mang tính ứng dụng cao, giải quyết các vấn đề y tế thực tiễn tại địa phương. Tiêu biểu có thể kể đến các nghiên cứu về: "Xác định tỷ lệ các tác nhân gây bệnh viêm phổi cộng đồng, tỷ lệ đề kháng kháng sinh ở người lớn tại các bệnh viện thuộc tỉnh Vĩnh Long"; "Tình hình nhiễm và đề kháng kháng sinh của Staphylococcus aureus tại Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ năm 2019-2020"; "Tình hình sinh men ESBL của Klebsiella pneumonia"; hay "Nghiên cứu sự đề kháng kháng sinh của vi khuẩn Acinetobacter baumannii phân lập từ bệnh nhân viêm phổi tại Bệnh viện Đa khoa thành phố Cần Thơ".

Hành trình từ chàng bác sĩ trẻ tốt nghiệp năm 1986 đến học vị Tiến sĩ Y học tại Học viện Quân Y năm 2009, chức danh Phó Giáo sư năm 2013 và Giáo sư Y học năm 2023  là một chặng đường không ngừng nghỉ. Những cống hiến miệt mài đó đã được ghi nhận xứng đáng với nhiều danh hiệu cao quý: Danh hiệu Nhà giáo Ưu tú năm 2021, Kỷ niệm chương Vì sức khỏe nhân dân (2022) và Kỷ niệm chương Vì sự nghiệp giáo dục (2022) , cùng nhiều Bằng khen của Bộ Y tế và Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Dù đã ở đỉnh cao của học thuật, GS.TS Trần Đỗ Hùng vẫn xác định chặng đường phía trước còn nhiều việc phải làm. Thầy dự định tiếp tục đổi mới giảng dạy, đẩy mạnh nghiên cứu về kháng kháng sinh và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong y học. Nhưng quan trọng hơn cả, là tiếp tục "Phát triển đội ngũ trẻ có năng lực chuyên môn và đạo đức nghề nghiệp vững vàng".

"Bước tiếp trên con đường khoa học, tôi thấy mình được say sưa, được tăng thêm niềm khát khao để nghiên cứu, cống hiến,... truyền ngọn lửa nhiệt huyết, tình yêu nghề nghiệp, đam mê nghiên cứu cho thế hệ trẻ", thầy bày tỏ.

Với GS.TS Trần Đỗ Hùng, tài năng và tâm huyết đã hòa quyện, tạo nên hình ảnh đẹp về một người thầy luôn nhiệt thành với công việc, cháy hết mình với đam mê cống hiến. Như thầy đã đúc kết trong bài tham luận của mình tại Hội nghị Điển hình tiên tiến giai đoạn 2020 – 2025 của Trường Đại học Y Dược Cần Thơ: "Khi ngọn lửa nghề nghiệp còn sáng trong tim mỗi người thầy, thì tri thức và nhân cách của các thế hệ học trò sẽ mãi được thắp lên và tỏa sáng".

Nguyên Trang